Mars

Znaleziono pierwszy w historii „zszokowany” kryształ cyrkonu z Marsa

Naukowcy z Curtin University badający meteoryt NWA 7034 odkryli dowody na uszkodzenia o dużej intensywności spowodowane uderzeniem asteroidy, które mają znaczenie dla zrozumienia, kiedy na Marsie mogły istnieć warunki odpowiednie do życia.

Opublikowane w czasopiśmie Science Advances badania dotyczyły ziaren cyrkonu w marsjańskim meteorycie NWA 7034. Meteoryt znany jako „Black Beauty” (PL: Czarna Piękność), jest rzadką próbką powierzchni Marsa o wadze 320 gram, został znaleziony w 2011 na Saharze. Uformował się około 2,1 miliarda lat temu, na początku obecnie trwającej na Marsie epoki geologicznej znanej jako okres amazoński. Jest to drugi najstarszy ze znanych meteorytów marsjańskich (najstarszy znaleziony na Ziemi meteoryt marsjański, Allan Hills 84001, liczy ponad cztery miliardy lat.

NWA 7034 nie należy do żadnego z wcześniej znanych typów meteorytów marsjańskich (shergottyty, nakhlity i chassignity), otworzył on nowy typ znany jako „marsjańska brekcja bazaltowa”. Zbudowany jest z fragmentów bazaltu, głównie skalenia i piroksenów, najprawdopodobniej pochodzących z aktywności wulkanicznej. Skład chemiczny kamieni składających się na meteoryt jest identyczny z wieloma próbkami marsjańskich kamieni zbadanymi przez sondy Mars Exploration Rover i Mars Odyssey Orbiter, jednak w porównaniu z nimi meteoryt zawiera dziesięć razy więcej cząsteczek wody. Duża zawartość wody w meteorycie może wskazywać na to, że powstał on w skorupie Marsa w jej obecności. Stosunek zawartych w meteorycie izotopów tlenu różni się od stosunku tychże izotopów w innych znanych marsjańskich meteorytach, co było zapewne spowodowane oddziaływaniem marsjańskiej atmosfery w trakcie tworzenia się meteorytowych skał.

Morgan Cox, doktorant z Centrum Nauki i Technologii Kosmicznej Curtina (SSTC) w School of Earth and Planetary Sciences, opisał meteoryt jako zbiór pokruszonych fragmentów skał i minerałów, głównie bazaltu, które zestaliły się i stały się skałą. Cyrkon znaleziony wewnątrz meteorytu jest dowodem uszkodzeń jakie powstają podczas potężnych uderzeń meteorytu. Jest „geochronometrem”, co oznacza, że ​​rejestruje (i ujawnia nam) ile czasu minęło od momentu skrystalizowania z magmy. Wcześniejsze badania NWA 7034 wykazały, że zawiera on najstarsze znane cyrkonie z Marsa – niektóre mają nawet 4,48 miliarda lat.

NWA 7034 jest podobny do rodzaju skały osadowej na Ziemi zwanej konglomeratem. W takich skałach każdy minerał może mieć inne pochodzenie. Mając to na uwadze, postanowiliśmy zbadać dodatkowe ziarna cyrkonu w NWA 7034, aby sprawdzić, czy możemy znaleźć takie, które zarejestrowały dowody uderzenia. Przyjrzeliśmy się ponad 60 cyrkoniom, ale znaleźliśmy tylko jedno zszokowane ziarno. Oznacza to, że uderzenie nastąpiło, zanim ziarno zostało zmieszane ze stertą fragmentów, które stały się skałą.

NWA 7034
Meteoryt Z Marsa – Northwest Africa (NWA) 7034, „Black Beauty”. Waga 320 gram. Źródło: NASA

Ten fragment skały jest prawdziwym prezentem od Czerwonej Planety. W żadnym z minerałów Black Beauty nie stwierdzono wcześniej deformacji szokowych powstałych pod wpływem wysokiego ciśnienia. To odkrycie uszkodzeń spowodowanych wstrząsami w marsjańskim cyrkonie liczące 4,45 miliarda lat dostarczają nowych dowodów na dynamiczne procesy, które wpłynęły na powierzchnię wczesnego Marsa”

Wcześniejsze badania cyrkonu w meteorytach marsjańskich sugerowały, że warunki odpowiednie do życia mogły istnieć już 4,2 miliarda lat temu w oparciu o brak definitywnych uszkodzeń szokowych. Mars pozostawał przedmiotem bombardowania uderzeniowego na skalę, o której wiadomo, że powoduje masowe wymieranie na Ziemi. Cyrkon, który opisujemy, dostarcza dowodów na takie zderzenia i podkreśla możliwość, że okno zamieszkania mogło nastąpić później niż wcześniej sądzono, być może zbiegając się z dowodami na istnienie ciekłej wody na Marsie od 3,9 do 3,7 miliarda lat temu.

Pełny artykuł badawczy pt. „Impact and habitability scenarios for early Mars revisited based on a 4.45-Ga shocked zircon in regolith breccia” można znaleźć w Internecie tutaj.

Zostaw komentarz...